LED Sürücülerde genellikle giriş gerilimi hangi aralıktadır?
Genellikle 220-240V gerilimde (%10 tolerans ile 198-264Vac) çalışır. Osram’da 120-277V giriş gerilimi olan özel seriler de mevcuttur.
LED Sürücülerde garanti süresi ne kadardır?
Genellikle 3 ve 5 yıl garanti süreleri mevcuttur. Osram’da da genellikle 5 yıl garantili ürünler mevcut fakat özel olarak;
-Element serilerinde 3 yıl
-DALI/FIT IND Endüstriyel tip serilerde 8 yıldır.
-Eğer ki Osram modül ve profil kullanılıyorsa 10 yıla kadar garanti verilebiliniyor.
-Osram sürücülerde ek bedel karşılığı garanti süresi artırma opsiyonu mevcuttur.
Flicker-Free ne demek? Hangi ürünler Flicker-Free’dir?
Flicker’ın kelime anlamı titreşimdir. Aydınlatma aygıtlarındaki ışık titremeleri de fotometrik flicker olarak adlandırılır. Fotometrik Flicker ışık kaynağındaki anlık ışık yoğunluğu değişimi olarak tanımlanabilir. Fotometrik Flicker sağlığımızı etkilemekte ve uzun süreli etkilerinde görsel performansı ve konforu etkilediği, migreni tetiklediği, baş ağrısına ve baş dönmesine ve mide bulanmasına sebep olduğu bilinmektedir.
Günümüze kadar aydınlatma mühendisleri flicker etkisine çok fazla dikkat etmezdi. Ancak, sağlık ve güvenlik kurallarında bu etkinin yer alması, floresan tüpler tarafından aydınlatılan ofislerde çalışanların şikayetleri bu konuda aksiyon alınmasına yol açtı.
Flicker-Free demek ripple değerinin %5’den küçük olmasıdır. Osram’da OT FIT ve IT FIT serilerinin %95’i Flicker-Free’dir. Sabit Akım Element S serileri flicker free değildir. Ancak yeni çıkan Compact Element G3 serileri Flicker-Free ürünlerdir.
DALI özellikli sürücülerin hangi çeşitleri vardır?
1-PMD özellikli olan ürünler
2-TouchDIM ve Koridor Fonksiyonuna sahip ürünler
3-DALI dışında yukarıdaki özellikleri olmayan ekonomik tip ETI DALI serisi sürücüler
Touch DIM nedir ve ne için kullanılır?
Basit push button ile manuel dimleme sistemidir. Yapılabilecekler;
- -Açma-kapma
- -Dim yapma
Osram Push Button ürünlerinde ayrıca Hafızaya Alma (çift kısa basılarak) özelliği mevcuttur.
Koridor Fonksiyonu nedir?
DALI sürücülerin standart varlık sensörleri ile (piyasada bulunan sensörler) ya da merdiven otomatları ile çalışarak enerji tasarrufu sağlayan bir özelliktir. Çalışma mantığı; sürücünün hareket olmadığında DIM yaparak enerji tasarrufu sağlaması, hareket yeniden algılandığında ise DIM’den çıkarak ilk haline dönmesidir.
Fabrika ayarı olarak aşağıdaki gibi davranacaktır;
I bölgesi ➔ Hareket varken çalışma bölgesi, sürücü %100 seviyesinde çalışır. (A)
II bölgesi ➔ Hareket olmayan durum, 120 sn süresince (D0) %100 çalışmaya devam eder.
III bölgesi ➔ Dim yapma bölgesi, 32 sn (F1) içinde %10’a kısalır. (B)
IV bölgesi ➔ Stand-by bölgesidir, yeniden hareket algılayana kadar %10’da bekleyecektir.
DALI Magis ile yukarıdaki gibi ne kadar süre ile % kaç yanacağı programlanabilir.
Not: Fabrika ayarlarında kullanıldığında, sürücü asla OFF konumuna geçmez, ancak DALI Magic ile programlanırsa OFF konumuna geçme zamanı da ayarlanabilir. (C) (VI bölgesi)
Dimleme nedir? Dimleme çeşitleri nelerdir?
Dimleme, modül üzerindeki ışık şiddeti veya gücünün kısılıp açılabilmesidir. Günümüzde kullanılan birkaç çeşit Dimleme özellikleri mevcuttur. Başlıca en yaygın kullanılan Dimleme özellikleri DALI DIM, 0-10V&1-10V DIM ve Astro DIM’dir.
DALI Dimleme Özelliği
DALI: Dijital Adreslenebilir Aydınlatma Arayüzü (Digital Addressable Lighting Interface). DALI uluslararası bir iletişim standartıdır. Sistem basitçe kullanıcı arayüzü, işlemci, DALI sürücü ve LED modülden oluşur.
Avantajları;
•Sistemdeki her LED sürücü adreslenir.
•Bu sayede sistemdeki armatürler bağımsız olarak ya da grup halinde kontrol edilir.
•Sistemden armatürlerin çalışması (Dim seviyeleri, çalışma saati, enerji tüketimi vs) izlenebilir.
•İstenilen aydınlatma senaryoları uygulanarak konfor ve enerji tasarrufu sağlanır.
•Sistemde kullanılan hareket ve ışık sensörleri ile armatürler dimleme yapılarak enerji tasarrufunun yanında led modüllerin de ömrü dikkate değer oranda uzar.
•Markadan bağımsız olarak DALI komponentler birbiriyle uyumlu çalışır.
1-10V ve 0-10V Dimleme Özelliği
LED sürücünün 1-10V (ya da 0-10V) sinyal klemensine, bir potansiyometre ya da kontrolör ile kumanda edilen aydınlatma kontrol sistemidir. Burada 1-10V sinyal gerilimini, LED sürücü üretir, potansiyometre buna kumanda eder. Sinyal 10V’ta LED modül max. Seviyede (%100), 1V’da ise min. seviyede (%10) çalışır. 0-10V’da %10’un altında dimleme yapmak mümkündür.
Astro DIM Özelliği
Entegre sayaç sayesinde, ilave kontrol hattı ve otomasyona gerek kalmadan 5 bağımsız kademe otomatik dimleme yapabilme özelliğidir.
AstroDIM bir hareket sensörü ile birlikte de kullanılabilir.
Lokasyona göre tanımlanan gün doğum ve batım saatlerine göre otomatik olarak programlama özelliği.
Driverlarda akım ayarı nasıl yapılır?
INDOOR ÜRÜNLER İÇİN
Sonunda LT2 kodu olanlar harici direnç kullanılarak akım ayarı yapılır.
Sonunda NFC kodu olanlar, ücretsiz Osram Tuner4Tronic programı ile bilgisayarda program hazırlanıp, hazırlanan program harici NFC cihazı(PRH101USB veya CPR30-USB) ile bilgisayardan driver’a atılır.
OUTDOOR ÜRÜNLER İÇİN
DALI özelliğine sahip ürünler, ücretsiz Osram Tuner4Tronic programı ile bilgisayarda program hazırlanıp, hazırlanan program harici DALI MAGIC cihazı ile bilgisayardan driver’a atılır.
NFC özelliğine sahip olanlar, ücretsiz Osram Tuner4Tronic programı ile bilgisayarda program hazırlanıp, hazırlanan program harici NFC cihazı(PRH101USB veya CPR30-USB) ile bilgisayardan driver’a atılır.
DALI veya NFC özelliğine sahip olmayan driverların akım ayarı, OT Programmer veya Potansiyometre ile yapılır. Ürün datasheetlerinde hangi ürün ile yapılabileceği belirtilir.
Güç Faktörü (Power Factor (PF)) nedir?
Gerçek gücün görünür güce oranıdır. AC şebekeden beslenen LED sürücülerde akım ve gerilim arasındaki faz kaymasından oluşur. Güç faktörü değeri 1’e yaklaştıkça sistemin güç kayıpları azalacaktır. OSRAM LED sürücülerde, güç faktörü 0,95 üzerindedir.
Toplam Harmonik Bozulma (Total Harmonic Distortion(THD)) nedir?
THD: Total Harmonic Distortion yani toplam harmonik bozulmadır. Normalde şebekede akım-gerilim bir sinüs eğrisi formundadır. Harmonik, bu eğride meydana gelen bozulmalardır. LED sürücüler AC-DC doğrultması ve DC-DC dönüşümleri nedeniyle harmonik üretmektedirler. Sistemdeki led sürücü sayısı arttıkça, bu sürücülerin THD değerleri önem kazanmaktadır. Sistemdeki bu harmonikler, hem şebekeye hem de bağlı cihazlara zarar vermektedir (otomasyonda haberleşme bozulmaları, elektronik kart arızaları, kompanzasyon problemleri vb.). LED sürücülerde, filtreler ile THD değeri düşürülür.
Osram LED sürücülerde THD değeri <%5 ve <%20 aralığındadır.
SELV ve Non-SELV tanımları ne demek?
SELV: Safety Extra Low Voltage yani ekstra düşük gerilimdir ve çıkış gerilimi DC≤60V olan LED sürücüler bu sınıfa girer. Hem Class I hem de Class II armatürlerde ilave bir işlem yapılmadan kullanılabilirler. Genelde paralel bağlı LED modüller ile kullanılırlar.
Basit İzolasyon: Elektrik çarpmasına karşı tek kat koruma
Tamamlayıcı (Supplemantary) İzolasyon: Sistemde arızalara karşı koruma sağlayan bağımsız izolasyon
Takviyeli/Çift (Reinforced/Double) izolasyon: Basit ve tamamlayıcı izolasyonun birlikte olduğu izolasyon türüdür.
Non-SELV: Giriş (Primer) ve çıkış (sekonder) devreleri arasında izolasyon bulunmayan LED sürücülerdir. Yalnızca elektronik kart ve sürücü gövdesi arasında izolasyon vardır. Çıkış gerilimi DC>60V olan sürücüler bu sınıfa girer. Yapısı gereği class I’dir ancak Class I ve II armatürlerde kullanılabilir. Class II armatürde kullanmak için sürücüyü armatüre monte ederken ekstra izolasyon yapılması gerekir. Non-SELV LED sürücüler, genelde seri bağlı LED modüller ile kullanılırlar.
Yıldırım Koruması (Surge Protection(ESD)) nedir?
Yıldırım Koruması (Surge Protection): LED teknolojisinin ekonomik olabilmesi için, LED modül ve sürücüsünün erken arızalardan korunması ve öngörülen kullanım ömrüne ulaşması gerekmektedir. Civa buharlı ampullerin aksine LED’ler yalnızca düşük çalışma gerilimleri için tasarlanmışlardır ve bu nedenle yüksek gerilime karşı hassastırlar. Pratikte LED’lerin çalışma sırasında meydana gelen yüksek gerilime bir koruma olmadan karşı koyamayacağı gözlenmiştir. Bu nedenle koruma LED sistemler için temel bir özelliktir. LED Aydınlatma üreticileri, LED sürücülerini genellikle 2-4kV arasında bir yüksek gerilim için tasarlamışlardır. Bu değer iç aydınlatmada yeterli olabilse de yol aydınlatmaları için yetersizdir.
Yüksek gerilim, sistemin çalışma sırasındaki geriliminin önemli derecede yükselmesidir. Bu durumun başlıca nedenleri yakına veya üzerine yıldırım düşmesi veya enerji nakil hatlarındaki yük değişiminden kaynaklıdır.
Osram’ın 10kV’luk yüksek gerilime kadar korumalı ürünleri mevcuttur. Özellikle Dış Aydınlatma ürünlerinde 6-10KV’a kadar, İç Aydınlatma ürünlerinde ise 4kV’a kadar korumalı Endüstriyel uygulamalar için özel üretilmiş IND serisi ürünler mevcut. Aynı zamanda Osram’da harici olarak 15 kV’a kadar koruma sağlayan harici Yıldırım Koruması ürünleri mevcuttur.